ΤΟ ΡΩΜΑΪΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Οι ανασκαφές στην πόλη των Πατρών έφεραν στο φώς σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα. Μεταξύ των άλλων φωτίζεται και η Ρωμαϊκή εποχή της πόλης. Μεταξύ των άλλων βρέθηκε και ένα πλήθος πηγαδιών που κατασκευάστηκαν για να εξυπηρετούν τις οικιακές ανάγκες των κατοίκων.
Στην πόλη υπήρχε και ένα καλά κατασκευασμένο σύστημα ύδρευσης με υπόγειο δίκτυο αγωγών. Το νερό έφθανε στην πόλη με το λεγόμενο ρωμαϊκό υδραγωγείο αφού διάνυε απόσταση 7,5 χιλιομέτρων, περνώντας Από το πάνω μέρος, το νοτιοανατολικό του φρουρίου της πόλης. Το νερό κατέληγε στο υδραγωγείο, που βρίσκεται στο φρούριο των Πατρών και από εκεί διαμοιραζόταν μέσω των υπόγειων αγωγών και διακλαδιζόταν στην πόλη.
Το νερό ξεκινούσε, η υδρομάστευση δηλαδή, από τις πηγές του ποταμού Διακονιάρη, στην τοποθεσία νερομάνα στου Ρωμανού. Εκεί συναντάμε και σήμερα ερείπια του κτίσματος. Ακόμη και σήμερα η πόλη των Πατρών υδρεύεται σε ένα πολύ μεγάλο τμήμα από τις πηγές της νερομάνας στου Ρωμανού. Η πορεία του αγωγού μεταφοράς του νερού από την υδρομάστευση μέχρι το υδραγωγείο της πόλης, στο φρούριο των Πατρών, δεν είναι παντού τόσο εύκολη. Ακολουθεί καθοδική πορεία πάνω σε λόφους και χαράδρες για να καταλήξει στο υδραγωγείο. Στο μεγάλο του μέρος ο αγωγός μεταφοράς του νερού είναι υπόγειος, μεγάλης διαμέτρου, καμαροσκεπής. Στα τμήματα που δεν είναι υπόγειος όπως στις χαράδρες, αλλά και όταν υπάρχει υψομετρική διαφορά εδάφους και πρέπει να γίνει wholesale jerseys γεφύρωση, προκειμένου να υπάρχει κατηφορική πορεία του νερού, υπάρχουν ψηλές κτιστές καμάρες δίκην γέφυρας, πάνω στις οποίες περνάει ο αγωγός. Τα υπέργεια αυτά τμήματα διασώζονται σε πολύ μεγάλο τμήμα, στην συνοικία Σαμακιά και μας επιτρέπουν να σχηματίζουμε την εικόνα του έργου.
Το μεγάλο αυτό έργο με την τόσο σημαντική, ζωτική σημασία για την πόλη, τον οποίο θα ήταν και εξαιρετικά δαπανηρό κατασκευάστηκε πιθανόν από τον αυτοκράτορα Αδριανό στις αρχές του 2ου μ. χ. αιώνα, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η λειψυδρία στην πόλη, γιατί μέχρι τότε η ύδρευση αντιμετωπιζόταν με πηγάδια. Το υδραγωγείο χρησιμοποιείτο συνεχώς μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Επισκευάστηκε πολλές φορές και για τελευταία φορά το 1838 από τον Δήμαρχο Ιωάννη Μπουκαούρη. Το 1874 έπαψε να χρησιμοποιείται και το νερό διοχετεύεται με σωλήνες στην πόλη. Από την χριστιανική παράδοση έχουμε και μία άλλη εκδοχή κατασκευής του υδραγωγείου. Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνστάντιος στην Αδριανούπολη γνώρισε τον επίσκοπο των Πατρών Πλούταρχο, που είχε συμμετάσχει στην σύνοδο της Σαρδικής και από τον οποίο πληροφορήθηκε ότι στην Πάτρα φυλάσσονταν τα λείψανα του Αγίου Ανδρέα. Ο Κωνστάντιος διέταξε τον Αρτέμιο να μεταβεί στην πάτρα και να μεταφέρει το λείψανο στην Κωνσταντινούπολη. Ο Αρτέμιος ερχόμενος στην Πάτρα συνάντησε την αντίδραση του λαού των Πατρών και την άρνηση τους να δώσουν το λείψανο παρά τις απειλές του. Τελικά όμως επειδή οι πατρινοί φοβήθηκαν μην πάρει με την βία το λείψανο αποφάσισαν και του ζήτησαν σαν ανταπόδοση να τους φέρει πόσιμο νερό από το Παναχαϊκό στην πόλη.Ο Αρτέμιος δέχθηκε και κατασκεύασε το υδραγωγείο, η κατασκευή του οποίου χρειάστηκε αρκετό χρόνο λόγω των δυσκολιών της μορφολογίας του εδάφους. Στην συνέχεια οι Πατρινοί έδωσαν το λείψανο του Αγίου Ανδρέου που μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 353 ή 357 μ.χ.
Ξένοι περιηγητές που πέρασαν από την πόλη τον 17ο αιώνα αναφέρουν ότι το υδραγωγείο διατηρείτο σε καλή κατάσταση ακόμη και μετέφερε νερό. Οι γέφυρες είχαν δύο σειρές τόξα κατασκευασμένα από πελεκητή πέτρα και τούβλα και στην κορυφή τους το αυλάκι που μετέφερε το νερό το νερό.
Το 2008 για τις ανάγκες κατασκευής της «μικρής περιμετρικής οδού της Πάτρας», που έτεμνε κάθετα το μνημείο, τμήμα του υδραγωγείου κόπηκε και μεταφέρθηκε βορειότερα όπου είναι και επισκέψιμο.